اصولاً ما به بحث اجتماعی آن‌طور که باید نپرداخته‌ایم؛ علت هم این است که در بسیاری مسائل، سیاست‌زده هستیم و مطالعاتمان کم‌تر علمی ـ و نسبت به مسائل ـ واقع‌بینانه است؛ بیشتر جنبه‌ی شعاری دارد؛ مطالعاتمان در حوزه‌ی مسائل اجتماعی جدی نیست. ادامه …
همان‌طور که علامه محمدتقی جعفری(ره) و بعضی از دیگر از افاضل مسلمان تأکید کرده‌اند، لازم است که فقها از مسائل مستحدثه آگاهی لازم را داشته باشند. بسیاری از این مسائل جامعه‌شناختی هستند و لذا تعامل حوزویان با جامعه‌شناسان خبیر و مؤمن برای رسیدن به راه‌حل‌های سازگار با اسلام ضروری است. رابطه بین این دو گروه ممکن و از نظر این‌جانب لازم است. ادامه …
یکی از ادعاهای ایشان این بود که همه فقها می‌گفته‌اند باید زن را در خانه حبس کرد. جالب این‌جاست که در ادامه گفتند برای اثبات این ادعا به روایات باب «استحباب حبس المرأة فی بیتها» رجوع کنید. یعنی ایشان با خونسردی کامل و در یک مناظره زنده با حضور مخاطبین حاضر در جلسه و مخاطبین اینترنتی از «استحباب»، برداشت وجوب کرده و بین «روایت معصوم» و «فتوای فقها» هم خلط می‌کند و سپس حکم می‌دهد. ادامه …
فقها و اندیشمندان اسلامی بر روی حجاب اجماع قاطع دارند و اصل حجاب را غیرقابل انکار می‌دانند؛ حتی در کتب مقدس قبلی هم به لزوم رعایت حجاب توسط زنان اشاره شده است./مشکل ما این است که برای حل مسائل خودمان از جمله در حجاب، به قرآن به عنوان یک سندبالادستی مراجعه نکردیم تا اصل مسأله را فهم کنیم. ادامه …
این‌که در فضای حوزوی قم، غالباً برای بانوان مجال حضور در نشست‌های علمی، سمینارها، کرسی‌های نظریه‌پردازی و… وجود ندارد، جدید نیست؛ اما در جلسه‌ای که عنوان امیدبخش «بازخوانی فقه سنتی در مواجهه با رخدادهای روز» را یدک می‌کشد و با حضور شخصیتی که کمابیش به بازخوانی فقه سنتی شناخته شده، تکرار چنین مسأله‌ای، اصل «بازخوانی فقه سنتی» را با تناقض درونی مواجه نموده است. ادامه …
یکی از اساتید ما می‌گفت اگر یک‌دهم یا یک‌صدم نوآوری‌هایی که علامه حلی در زمان خودش داشت را ما هم ارائه می‌دادیم، جامعه امروز ما مشکلات حاضر را نداشت. امروز برخی مقلدین مجتهدان ما در کشورهایی زندگی می‌کنند که عضو سازمان ملل‌اند و منشور سازمان ملل را امضا کرده‌اند. در چنین فضایی نمی‌توان به آن‌ها گفت جهاد در زمان غیبت، مثل نماز لازم است و باید مرتب کافر بکشید. ادامه …
متأسفانه در عرصه مباحث اجتهاد فقهی ـ اعتقادی کم‌تر کار کرده‌ایم. یکی از شخصیت‌های بزرگ معاصر که این خلأ را بازشناخت، میرزا مهدی اصفهانی، شاگرد بزرگ مرحوم آیت‌الله نایینی بود. ایشان در هر بابی که وارد شده‌اند، یک نکته تازه و یک اجتهاد جدید در حوزه‌ی عقاید ارائه داده‌اند. ممکن است قلم ایشان برای برخی نامأنوس باشد؛ ولی اندیشه‌های بکری در آثارشان وجود دارد. امروز از ده جلد آثار خود ایشان و دو جلد هم شناختنامه و اندیشه‌نامه‌ی ایشان رونمایی می‌کنیم. ادامه …
باید توجه کرد که اسلام، فقط فقه نیست. وقتی قرآن می‌گوید «لیتفقهوا فی الدین»، یعنی کل دین؛ یعنی حتی مباحث تاریخی، اخلاقی، کلامی و اعتقادی باید مورد توجه باشد. این‌طور نیست که تمام مشکلات به این برمی‌گردد که مردم مسأله و احکام بلد نیستند. فقه ما ناقص است از این جهت که اصلاً به بعضی مسائل جواب نمی‌دهد. ادامه …
قبل از انقلاب ما فقط به همین ادله مراجعه می‌کردیم و در حجره می‌نشسیتم و استنباط می‌کردیم و فتوا می‌دادیم. فقها و بزرگانی بودند که چون مقتضیات زمان را نمی‌شناختند، می‌گفتند این حرف‌هایی که در کتاب‌ها نوشته شده به راحتی قابل اجراست. امام در این‌گونه موارد با محک عینیت و واقع‌گرایی وارد شدند تا ببینند اجرای چه چیزی ممکن است و چه چیزی ناممکن. فقه قبل از انقلاب، فقه تئوری و مدرسه‌ای بود. اگر ما همچنان در فضای قبل از انقلاب مانده بودیم، هزارسال دیگر هم، وضع به همان منوال بود.
از ویژگی‌های مکتب قم این است که داده‌های دانش تاریخ را در استنباط مطمح نظر قرار می‌دهد؛ به وثوقِ صدور، بیشتر از سندشناسی توجه می‌کند؛ کم‌تر به‌صورت ریاضی فکر می‌کند، به قرآن و مقاصد توجه می‌کند و نگاهش به شریعت اجتماعی است؛ در مقابل، مکتب نجف نص‌بسند است و برای یک مسأله دنبال یک روایت خاص است، بسیار ریاضی‌وار فکر می‌کند، اصول آن بیش از حد فربه شده و فقهِ آن، در مواردی فقهِ کشف نیست؛ بلکه فقهِ عذر است. ادامه …
آپارات
اینستاگرام
توییتر
تلگرام
ایتا