دموکراسی در ذات، مفهومی غیردینی داشته و مؤلفهی اصلی آن حاکمیت مردم بوده و مبتنی بر دو اصل برابری سیاسی و نظارت همگانی است. همچنین در تعابیر گوناگونی که از دموکراسی ارائه شده، هیچکدام حذف یا ستیز با دین و دینداری را بههمراه ندارد. بنابراین غیردینیبودنِ مفهوم دموکراسی، بهمعنای ضددینی بودن آن نیست. البته تعابیر اقتدارگرایانه و ایدئولوژیک از دین با دموکراسی ناسازگار است. ادامه …
جایگاه ابنسینا در فلسفه سیاسی اسلامی، تأسیسی نیست؛ بلکه میتوان این نظر را تقویت و بر آن تکیه کرد که وی فلسفه سیاسی اسلامی را که فارابی آن را بنیانگذاری کرد، توسعه و تکامل بخشید؛ بنابراین، نقش ابنسینا در هرم فلسفه اسلامی، نقش توسعهدهندگی و تکاملبخشی این نوع فلسفه بوده است. ادامه …
موضوعیبودن اختلاف، توجیهگر رفتار کسی که تمکین به رأی امام امت نمیکرد، نیست؛ بلکه اظهار مخالفت و التزام به مخالفت و اصرار بر مخالفت و تداوم مخالفت و توجیه علنیشدن مخالفت، هرچه بیشتر و بیشتر جرم مخالفت را تشدید میکند؛ چون اساساً فرض مسأله آن است که اختلاف موضوعی است و منصب امامت پایهریزی شده برای رفع تنازع و اختلاف و تمکین به رأی واحدی که حاکم و قاضی در موارد اختلاف صادر میکنند. ادامه …
موسویان: امام خمینی(ره) نگاهشان در مسائل اجتماعی این بود که باید به عموم جامعه نگاه کرد؛ نه به خواص؛ ملاک ما عموم جامعه است؛ مرحوم نایینی هم میگوید: «وَشاورهم» یعنی با همهی مردم و این هیچ قیدی ندارد/رهدار: بقیه هم گفتهاند ادامهی «وَشاورهم»، «فَاذا عزَمتَ» است؛ نگفته است «فَاذا عزمتُم»؛ گفته مشورت کن؛ یعنی هیچ الزامی به نتیجهی مشورتی که آقایان میدهند نیست. ادامه …
دوّم از معايب دموكراسى اين است كه رأى اكثريت، خواه حزبى باشد يا غيرحزبى، هميشه موافق مصلحت نيست؛ بلكه غالباً رأى اقليتها – اگر وابسته نباشند – به صواب نزديكتر است؛ خصوصاً اگر از جهت كيفيت بيشتر مورد اعتماد باشند؛ مثل اينكه در يك مسأله سياسى يا حقوقى، متخصصان سياست و حقوق رأيشان با اينكه در اقليّت مىباشند، مخالف اكثريت باشد. ادامه …
موسویان: امام خمینی میفرمایند: «حکومتی که مبتنی بر رأی مردم نباشد، مشروعیت ندارد. فرض کنیم شاه خیلی فرد صادقی است؛ خیلی هم خدمتگزار است؛ حالا اگر مردم یک خدمتگزار را نخواستند باید چهکار کنند؟/رهدار: خواندن تکهای از متن، از نگاه روشی غلط است؛ همان امام میگوید: اگر شما نمایندگان قاطبهی ملت روزی در برابر اسلام بایستید، این پیرمرد که میبینید یکتنه در برابر شما خواهد ایستاد. ادامه …
کتاب را به دو بخش میتوان تقسیم کرد: بخشی از آن شرح احادیث سادهی اخلاقی بود که برای همه ما قابل فهم است؛ ولی بخشی دیگر مربوط به شرح احادیث عرفانی است که جز برای علما و فضلا قابل فهم نبود. متأسفانه بعد از دستگیری امام و حملهی مأموران ساواک به منزل ایشان، آن نسخهی گرانبها به همراه سایر کتابها به تاراج رفت. ادامه …
میفرمود: «علم اصول با جذب مباحثی از علوم دیگر و فرض فروع غیرلازم متورم شده و بسیاری از مباحث آن، برای استنباط احکام کاربرد عملی ندارد و جز تضییع عمر نتیجهای نخواهد داشت». میفرمود: «استاد ما آخوند خراسانی با تألیف کفایه خواست علم اصول را خلاصه کند؛ ولی حاشیهنویسان به توسعهی آن افزودند». ادامه …
ملاکی که در این فتوا به مقلدین ارائه شده، نشان میدهد که بحث رعایت حجاب در قیاس با «اشغال پستهای مهم از سوی لامذهبها» و «عقبماندگی تحصیلی زنان مسلمان» اهمیت کمتری از نظر این مرجع تقلید دارد. همین اهمیتسنجی سبب شد که منتقدین زیادی به مخالفت با این فتوا بپردازند و آن را بهانهای برای تضعیف تدریجی حریم حدود و قوانین الهی بدانند. ادامه …
سرزمین فلسطین ملک واقعی صاحبان آن نیست که سند مالکیت بهنامشان باشد. این سرزمین، حتی ملک شخصی ملت فلسطین هم نیست؛ که اگر شکست خوردند ناچار شوند آن را بفروشند؛ بلکه سرزمین فلسطین – درحقیقت – ملکت امت اسلامی است. از آن بیشتر، سرزمین فلسطین ملک تنها این نسل نیست که اگر این نسل سستی به خود راه داد، بتوان حرمات و مقدسات آنجا را به بهای اندک به دیگران سپرد. ادامه …