دکتر داریوش رحمانیان: دکتر فرزانه بر سرشت سکولار انقلاب مشروطه ایران تأکید دارد و به روشنی میگوید این انقلاب سکولار است و آخوند خراسانی نیز بر این واقعه صحه گذاشته و بین عقلا و علما یک دوگانگی ایجاد کرده و میگوید که کار سیاست را بسپارید به عقلا، و علما هم جدا باشند. ادامه …
برگزاری همهپرسی و انتخاباتهای مکرر در جمهوری اسلامی، اعلام موضع مراجع تقلید را میطلبید. از این بزرگواران انتظار میرفت تا نسخهای در اختیار مقلدین قرار دهند و راهکار سیاسی مشخصی را پیش روی آنها بنهند. منش صحیح مراجع اما چنین بود که این امر سیاسی را به انتخاب مردمی وا نهاده بودند و بر توصیههایی کلی در انتخاب فردی صالح تأکید داشتند. ادامه …
برخلاف متن نامه که عالمان دینی را هشدار میدهد که: «علم حکومتداری و سیاست، یک علم و فن است… و ورود بدون علم و تجربه و فن به این حوزه بدون طی مراحل آن باعث آبروریزی… میشود»، خود مرحوم آخوند تا آخرین لحظه ی حیات در امر سیاست دخالت میکرد. ادامه …
شوخطبعی، مجلسداری و شیرینسخنی استاد که با حافظه قوی و خاطرههای فروان وی گره خورده بود، عملاً مجالس علمی، دوستانه و خانوادگی را در اختیار وی میگذاشت. به تعبیر یکی از علما، وی دائرةالمعارفی زنده بود که از هر دری سخنی ارزنده و آموزنده داشت. کسی نبود که یک بار با وی نشسته باشد، اما شیفته مرام و مقامش نشده باشد. ادامه …
در کتاب «آشنای آسمان» که دربارهی علامهی طباطبایی است از قول ایشان نقل شده که «… نمیدانم چگونه و چرا به محضر حضرت آیتالله بروجردی عرض کرده بودند که میگفتند دستور ایشان است که شهریه آنهایی که به درس اسفار میروند قطع شود. وقتی این خبر رسید، با خود گفتم که خداوندا؛ … اگر درس اسفار تعطیل شود، لطمهی بزرگی به سطح علمی و عقیدتی طلاب وارد خواهد شد…». ادامه …
بهانه امثال فلسفی و فدائیان اسلام این بود که دولت مصدق چرا از رادیو موسیقی پخش میکند. در جواب میگویم موسیقی در تمام سالها پخش میشده؛ شما انتظار دارید مصدق سیستم اجرای شریعت برپا کند؟ مثلاً دست قطع کند و زنهایی که بیحجاب هستند را به اداره اماکن ببرد و شلاق بزند؟ یا مشروب فروشیها را تعطیل کند؟ مصدق برای این کارها نیامده بود. ادامه …
مرحوم آشتیانی در مورد سید جمالالدین معتقد بود که وی «سیاسیکار بود» و «خیلی هم ملاّ نبود» و در فلسفه هم دستی نداشت و شاهکار وی، رسالهای در ردّ دهریین است که اگر بخوانید میبینید که پرمحتوا نیست. آیتالله خسروشاهی اما موارد عدیدهای از اِشراف علمی سید جمال را برشمرده و بر این دیدگاه مرحوم آشتیانی خرده گرفته است. ادامه …
استان آذربایجان دارای ویژگی خاصی است که آن را از دیگر مناطق متمایز ساخته است و آن، همجواری با غرب از یکطرف، و دولت عثمانی از طرف دیگر است. تز سیاسی «عدالتخانه» و سپس «مشروطه» برای نخستینبار در این استان نضج گرفت. ادامه …
با توسعه جغرافیاییِ حوزه نفوذ علما، افزایش جمعیت مقلدان و رشد سایر زیرساختهای اجتماعی و ارتباطی، نهاد مرجعیت تقلید نیز دیوانسالار شد. مهمترین ساحت این دیوانسالاری، با توجه به شاخصههای وبری، مدیریت سلسلهمراتبیِ علما، قانونمند و ضابطهمند شدنِ حوزههای علمیه، دفاتر متمرکز ثبت و صدور اجازات و نامههای مراجع و درآمد منظم نهاد روحانیت است. ادامه …
دهم اسفند ماه ۱۳۵۷ بود که امام خمینی پس از سالها دوری، وارد قم شد. پس از تشکیل دولت موقت، امام (ره) احساس میکند اوضاع به ثبات نسبی رسیده و میتواند بر اساس وعدهای که داده، به قم بازگردد. قم پایگاه اصلی روحانیت بود و امام خمینی خود را متعلق به آن میدانست؛ شهری که رهبری دینی انقلاب را بر عهده داشت. ادامه …