شیخ شهابالدین سهروردی اگرچه از اندیشههای سایر مکاتب بهره برده بود ولی دل در گرو اندیشههای اسلامی داشت. بهرهگیری از سایر اندیشهها نه مطرود اسلام است و نه مورد نقد بزرگان دین. هر کجا که کالای عظیم معرفت عرضه شود، میتوان حضور یافت و به قدر توان بهره گرفت. سهروردی نیز بدین طریقه مشی روزگار کرد؛ ادامه …
محمدباقر کمرهای در تاریخ ایران چندان شناختهشده نیست. او خود را پیرو سید جمالالدین اسدآبادی میدانست. رویکرد او به دین، یک نگاه اصلاحی بود و شاید اگر در اوج مبارزات سیاسی انقلابیون، از درِ دفاع از ایدههای حاکمیت پهلوی برنمیآمد، امروز به عنوان یکی از برجستگان روشنفکری در عرصهٔ دین، شناخته میشد. ادامه …
آیتالله سعیدی اگرچه مشی مبارزاتی داشت ولی به گفتهٔ خود، آشوبطلب و ماجراجو نبود. وی در پاسخ به ساواک گفته بود: «من شخصی هستم مستقل و از کسی تبعیت نمیکنم و تحت تأثیر هم قرار نمیگیرم. البته آدمی ماجراجو و آشوبطلب نیستم، ولی معتقدم آیتالله خمینی یک روحانی واقعی شریف، پاک و صحیح العمل و قابل احترام است. ادامه …
گفته شده است که در مدرسهٔ صدر وقتی به نماز میایستاد، با وجود اینکه میخواست در اختفا نماز بخواند و از امامت جماعت پرهیز داشت، هنوز در رکعت اول بود که صحن و ایوان مدرسه از نمازگزار پر میشد. ادامه …
هنگامی که وی به عنوان یک عالم برجسته مطرح میشود، یکی از مهمترین بحثهایش در این باره است که چه کسی حق حکومت بر مردم را دارد. امام خمینی اولین نویسنده نظریه ولایت فقیه نیست، اما اولین شخصی است که این نظریه را وارد زندگی مردم کرده است. ادامه …
به نظر میرسد آیتالله حکیم اگرچه تحت فشارهای حکومت بعثی قرار داشته اما مواضع سیاسی خود را چه در قبال وقایع عراق و چه در مواضع سیاسی ایران ابراز میداشته و واکنش نشان میداده است، و این کاری است که یک مرجع شیعه انجام میدهد. ادامه …
سید بن طاووس از درافتادن در نزاعهایی در علم کلام نیز بر حذر میداشت. وی گفته بود از نوشتن کتاب کلامی هم دوری میگزیند زیرا به این نکته رسیده است که مسلمانان عادی، به سختی از دانش کلام، معرفتی به دست میآورند و چنانکه انبیا نشان دادهاند، حق را میتوان بدون تمسک به مجادلات کلامی به مردم تعلیم داد. ادامه …
به نظر میرسد موضع وی در قبال مسئلهٔ ولایت فقیه، پذیرش ولایت عامه فقیه است که در حدود دست گرفتن همه شئون امت و تصدی مناصب حکومتی نیست. ولایت فقیه در نظر صاحب جواهر به معنای داشتن تمام اختیارات ائمه (ع) در حد تشکیل یک حکومت با تمام شئون آن معنا نمیشود. ادامه …
به نظر میرسد آیتالله سید محمدهادی میلانی در مبارزات سیاسی پیش از انقلاب، به موقع لزوم اعلامیههایی علیه حکومت پهلوی صادر میکرده و از مبارزان سیاسی نیز حمایت میکرده است. سید میلانی با این روّیه سعی در زنده نگاهداشتن باورهای اسلامی و حفظشان روحانیت داشته است. ادامه …
پس از فوت میرزا حوزهٔ علمیه قم با وجود همه ویژگیهایی که داشت، رو به ضعف رفت. حوزهای که روزی فیاض لاهیجی، صدرالمتألهین، میرزای قمی و بزرگان دیگر را داشت، طوری شد که در بعضی از نقلها آمده که بعضی از بزرگان آن روز قم وقتی مرحوم حاج شیخ میخواستند به قم بیایند، میگفتند: «آقا! به داد قم برسید که مدرسه فیضیه به مسافرخانه تبدیل شده است!» ادامه …