مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت
روایت حجت‌الاسلام محمدعلی مهدوی راد درباره‌ی بازدید رهبر انقلاب از نمایشگاه بین‌المللی کتاب:

(اختصاصی مباحثات)

بنده از هر ناشری که مورد بازدید ایشان قرار گرفته بود درباره صحبت‌های رد وبدل شده سؤال می‌کردم که همگی از اشراف و تأمل ایشان ابراز خوشحالی می‌کردند. نکاتی که درباره نوع چاپ یا کاغذ کتاب بیان می‌کردند به خوبی نشان‌دهنده اشراف ایشان به مسائل فنی کتاب‌ است. ادامه 

یادداشت وارده

روحانیت دارای صدای مسلطِ بعد از انقلاب اسلامی، با به دست گرفتن قدرت سیاسی، برای اثبات خود اولاً و مکرراً در پی نفی و انکار غرب و فرآورده‌های آن بوده و هست؛ ثانیاً با این‌که برخی از مفاهیم و آموزه‌های غربی، مانند دموکراسی و جمهوریت را در عرصه‌ی سیاسی و اجتماعی ایران پذیرفت، سعی کرد به آن‌ها صبغه‌ی دینی بدهد؛ و  مثلاً  قید و بندهایی به مفهوم دولت مدرن افزود که ذاتیِ آن نبود. ادامه 

یادداشت وارده

در آسیب‌شناسی وضعیت دین‌گریزی و حداقل بی‌تفاوتی بسیاری از جوانان و مخاطبان امروزی نسبت به مسائل اعتقادی و دینی، سهم فراوان این مبلغین کهنه‌زبان و کهنه‌ابزار را نبایست فراموش کرد؛ مبلغی که به واسطه کهولت سن و فاصله‌گیری از زبان مخاطبی که با او دو یا سه نسل فاصله دارد، چگونه می‌تواند حامل پیامی در حوزه دین باشد که باید در ذهن مخاطب امروزی فهم و احیاناً پذیرفته گردد؟ ادامه 

به بهانه‌ کم‌توجهی به تأکید رهبر انقلاب بر ضرورت پرداختن به علوم عقلی در حوزه

یادداشت وارده

چنان‌چه دیدگاه رهبر انقلاب درباره ضرورت پرداختن به فلسفه و علوم عقلی در کنار نظرات طیف سنتی حوزه که مخالف این علوم هستند و همیشه آن را تحقیر و تخطئه می‌کنند به جامعه علمی عرضه شود، نخبگان حوزوی و دانشگاهی حتی آنانی که موضع سیاسی در قبال نظام دارند به خوبی تفاوت سطح نگاه متعالی رهبری با سایرین را متوجه می‌شوند. ادامه 

یادداشتی کوتاه در مواجهه فقها با مقوله غنا

جدال میان موسیقی و روحانیت گویی پایانی ندارد. بعد از این‌که ماجرای برگزاری کنسرت‌های موسیقی نقل محافل بود و پای برخی از مراجع را نیز به ماجرا کشاند، این بار طلبه‌­ی جوانی، علیه کنسرت موسیقی اقدامی انجام داده و آتش مواجهه روحانیت و موسیقی را بار دیگر افروخته کرده است. مراجع عظام تقلید اما در خصوص حکم موسیقی، اختلاف دیدگا‌‌ه‌هایی دارند ادامه 

آسیب‌شناسی اجمالی رابطه مردم و روحانیت پس از انقلاب

اولین و بدیهی‌ترین ذهنیتی که از روحانیت در اذهان بسیاری از مردم ـ به‌ويژه جوانان ـ وجود دارد این است که روحانیت عنصری است که با گرفتن پول و بودجه از مردم و حکومت برای خودش درس می‌خواند و در نهایت هم در مقابل خواسته‌های ذاتی و طبیعی مردم می‌ایستد. فارغ از میزان صحت و سقم این ذهنیت، روحانیت باید وجود چنین ذهنیتی را بپذیرد. ادامه 

برخی از روحانیون اما بر آن شده‌­اند تا علاوه بر مرام طلبگی به اشتغال دیگری نیز روی بیاورند. از این گونه موارد انگشت‌شمار وجود دارد که علاوه بر مشی طلبگی، به اشتغال دیگری نیز گرایش یافته­‌اند. نقل است که مرحوم علامه طباطبایی پس از این‌که در نجف اشرف مشغول به تحصیل بوده، به دلیل عدم دریافت مقرری، به تبریز بازمی‌­گردد و مدت ده سال به کشاورزی می‌­پردازد. ادامه 

یادداشت وارده

این‌که در فضای حوزوی قم، غالباً برای بانوان مجال حضور در نشست‌های علمی، سمینارها، کرسی‌های نظریه‌پردازی و… وجود ندارد، جدید نیست؛ اما در جلسه‌ای که عنوان امیدبخش «بازخوانی فقه سنتی در مواجهه با رخدادهای روز» را یدک می‌کشد و با حضور شخصیتی که کمابیش به بازخوانی فقه سنتی شناخته شده، تکرار چنین مسأله‌ای، اصل «بازخوانی فقه سنتی» را با تناقض درونی مواجه نموده است. ادامه 

به باور نویسنده مسأله امروز جامعه ایرانی «دوگانه‌ی حجاب اجباری و حجاب اختیاری» نیست؛ بلکه سیاسی‌شدن حجاب در عرصه اجتماعی است که تا این حد مسأله‌ساز شده است. در این شرایط به‌نظر می‌رسد حاکمیت و مردم هر دو در «سیاست‌زدایی از حجاب و پوشش اجتماعی» همدل و هم‌داستان باشند. بازنگری در خط‌مشی حجاب می‌‎تواند دلالت ثانویه‌ی آن را که به امر سیاسی معطوف بود کاهش دهد و پوشش اجتماعی را از نماد سیاسی به نماد فرهنگی بازگرداند. ادامه 

عملاً طلاب حوزه‌های علمیه و حتی اساتید هیچ سهمی در انتخاب مدیران و تعیین سیاست‌های کلی و حتی مسائل جزئی اجرائی حوزه‌های علمیه ندارند و جالب این‌جاست که این روند تشکیلاتی تا کوچک‌ترین مدرسه علمیه شهرستان‌ها نیز جاری است. در کنار همه‌ی این مسائل، برخی باورهای اعتقادی مانند ولایت مدیر مدرسه بر کلیه‌ی‌امور عملاً حالت تقدس به تصمیمات و رفتارهای مدیران می‌دهد و هرگونه انتقاد، مذموم تلقی می‌شود. ادامه