نرخ شیوع و فراوانی پدیده «ضعف اخلاقی» در میان عموم مردم که عمدتاً نه بهلحاظ رفتاری بزهکارند و نه بهلحاظ نظری طرفدار «شرارت اخلاقی»، تأملبرانگیز است و آنگاه که با فراوانی و تنوع مصادیق شیوع ضعف اخلاقی در میان گروههای مرجع مواجه میشویم که هریک در سطحی اسوههای رفتاری و الگوهای نقش بهشمار میروند، تأمل و درنگ، رنگ بهت و حیرت میگیرد؛ بهراستی چگونه قاضی و پلیس، خود بزهکار میشوند؟ چرا مردمان با وجود اذعان به درستی عمل اخلاقی یا نادرستی و بدی فلانعمل غیراخلاقی، از عمل طبق قضاوت و تشخیص خود سر باز میزنند؟ ادامه …
نظریهپردازی متناندیش، ویژگی و مشخصۀ اساسی متکلمان امامیه در مدرسه کلامی کوفه است. این اصطلاح نشاندهندۀ رفتارِ کلامیِ دستهای از متکلمان کوفه است تا کاربست و جایگاه متن مقدّس را در تبیینگری اعتقادات به تصویر بکشد. نظریهپردازی متناندیش، زباندارکردن و تبیینِ عقلانی باورهای دینی در پرتو آیات و احادیث است که بیشتر با ادبیاتی نوین و مفاهیمی تازه به انجام میرسد. ادامه …
فقر و تهیدستی، همچنان از مهمترین مشکلات جوامع بشری است و جهان متمدن امروز، بیش ازگذشته شاهد پیامدهای تلخ و ناگوار آن است و کاهش و علاج آن را میطلبد. این پژوهش سعی دارد با بررسی سیرهی حضرات معصومان(ع) و تبیین شیوهها و راهکارهای مختلف آنان در فقر زدایی، به این پرسش پاسخ دهد که معصومان(ع) در کاهش و علاج فقر، چه شیوهها و راهکارهایی را اتّخاذ کردهاند. ادامه …
کتاب پیش رو بهدنبال آن است که نخست با معرفی منابع مربوط به زندگانی دوازده امام در دوره زمانی مورد نظر (محدوده زمانی قرن هفتم تا دوازدهم هجری قمری)، شناختی کلی بهلحاظ شکل و محتوا از آنها بهدست دهد و با بررسی این آثار، میزان تغییرات شکلی و محتوایی آنها را معلوم سازد تا از این طریق ارزش و اعتبار این آثار نسبت به کتاب های متقدم روشن گردد. ادامه …
سایت مباحثات به صورت ماهیانه اقدام به انتشار نسخه آماده چاپ مطالب برگزیده خود میکند. شماره پنجم این مجله چاپی که دربرگیرنده مطالب مربوط به پرونده حوزههای علمیه قم و نجف در سایت مباحثات است، به صورت نسخه پی.دی.اف آماده … ادامه …
جریان تشیع در درون خود، جریان عقلگرایی و حدیثگرایی را پرورش داد و روزبهروز عقلگراتر و حدیثگراتر میشد؛ اما بهترین راه و محکمترین روش، اعتدال و میانهروی است که آن را میتوان در روش و منش افرادی چون شیخ مفید، شیخ طوسی و علامه حلی دید. بنابراین باید مکتب بغداد را بازخوانی کرد و با اصلاح هستیشناسی، انسان شناسی، معناشناسی، مبدأشناسی و فرجامشناسی آن مکتب، مکتبی بهنام مکتب نوبغدادگرایی به جامعه عرضه کرد. ادامه …
در یکی از مقالات با عنوان «سبک زندگی معصومان»، نویسنده سعی میکند نشان دهد که ائمه(ع) روزگار خود را به گوشهنشینى و عبادت سپرى نمىکردند؛ بلکه کار کردن را عبادت مىدانستند. از گزارشهاى تاریخى استفاده مىشود که معصومان در تولید ثروت پیشگام بودهاند. درآمد آنان از راه کارگرى، دامدارى، کشاورزى، تجارت و گاه بیتالمال بوده است. همچنین آنها درآمد خود را صرفاً برای خانواده هزینه نمیکردند؛ بلکه از آن برای رفع نیاز نیازمندان، اصلاح بین شیعیان، آزادى بردگان و مقولهی وقف نیز استفاده میکردند. ادامه …
پیش از این ما برای مطالعه ناچار بودیم مثلاً در زمینه اقتصاد کتابهای بیشماری مطالعه کنیم و اگر کسی بهعنوان نمونه دو کتاب مناسب در این زمینه معرفی میکرد، بیشک مطالعات سودمندتر و جهتدارتر بود؛ اما اگر میخواستیم در زمینهی خاصی مطالعه کنیم، یک سیر مطالعاتی نبود که ما را راهنمایی کند. نسل جدید با انبوهی از کتابّها و منابع مواجه است؛ اگر این سیر مطالعاتی نباشد، چهارپنجم از عمرشان به دنبال یافتن منابع مورد نیاز هدر میشود؛ در حالی که سیر مطالعاتی خیلی راحت کمک میکند تا پژوهشگر به هدف خود برسد. ادامه …
این پروژه بهدنبال پاسخگویی به این پرسشِ فلسفی جدی و مهم است که چرا باید اخلاقی بود؟ اشاعره معتقدند چون خداوند امر فرموده اخلاقی باشید، باید اخلاقیزیست کنیم. کانت در پاسخ به این پرسش میگوید: انسانیت و هویت انسان وابسته به اخلاقیبودن اوست؛ اگر انسان اخلاقی نباشد، هیچ چیز نیست. ادامه …
در کنار مناقب صحیح – به استناد فرمایش ائمه(ع) – میدانیم که کسانی با اهداف و انگیزههای گوناگون، فضیلتهایی ساخته و به آن بزرگواران نسبت داده و چهرهی اهل بیت(ع) و شیعیانشان را مشوه نمایاندهاند. نگاه کلی و اجمالی به سیر روایات و کتب شیعه در باب مناقب و معجزات، نشان میدهد که با گذشت زمان و فاصله گرفتن از عصر ائمه(ع) بر حجم این روایات و آثار افزوده شده است. ادامه …