در هر جایی که تنظیماتی جدید وارد حوزه شده، کپیبرداری از سیستم دانشگاهی است. مثل تشکیل هیئتهای علمی در مراکز وابسته به حوزه، و ردهبندی آنها و تدوین پایاننامهها به شیوه معمول در دانشگاهها و جهات دیگر. این روند به این معناست که حوزه پس از چند دهه، به یک دانشگاه تبدیل خواهد شد؛ یعنی «لایبقی من الحوزة الا اسمها.» ادامه …
در مسائل مدیریتی و اجرایی حوزه هم باید از کانالیزه کردن و گذاشتن فیلترهای بیش از اندازه و حذف سلیقههای مختلف پرهیز کرد. نباید افراد خوشفکر حوزه را به صرف اینکه در یک مسئله جزئیه شخصیه خارجیه با ما اختلاف نظر دارند، بایکوت کنیم. این افراد میتوانند برنامهها و افکار مفیدشان را در اختیار نظام اسلامی، حوزه انقلابی و جهان فعلی بگذارند. ادامه …
محوریت بحث در این تقریرات چنانکه از عنوان نیز برمیآید، بحث پردامنه اختلاف الحدیث، و همچنین تحلیل و بررسی علل و اسباب پیدایش آن است. مسالهای که به اذعان ایشان با چنین عنوان و منهجی تاکنون در کتب اصولی مطرح نشده است. از نگاه ایشان، با شناخت اسباب و منشأهای پیدایش اختلاف میان احادیث است که بررسی و حل اختلاف میان احادیث معنی پیدا میکند و ازین روست که در این بحث، از مباحث تعادل و تراجیح چشم میپوشد و حتی به بحث اخبار علاجیه نیز چندان توجهی نمیکند. ادامه …
این سطور به مروری سریع بر آثار چهرههای سرآمد عرصهٔ فقه اکتفا میکند. البته به خاطر ضیق مجال، از ذکر نام دهها تن از فقهای بزرگ و تلاشهایشان در دو قرن اخیر و خصوصاً در دوران معاصر که دوران اوج شکوفایی نگارشهای فقهی بوده، چشم پوشیدیم و به مروری تاریخی بر برخی چهرههای بزرگ تاریخ فقه و نکاتی که در این میان وجود دارد اکتفا کردیم. ادامه …
متأسفانه گرایش به مدرکگرایی هم در حوزه، زیاد شده است. یعنی یک عده دنبال ایناند که یک مدرک سطح سه یا چهار بگیرند و با آن، تدریس کنند. این بهترین کار است که یک نفر هجرت کند و اسلام را درست برای مردم بیان کند. بالاترین هدف روحانیت و حوزههای علمیه این است که همین حرکت را انجام دهد. اما این حرکت باید با روال درست انجام شود. ادامه …
از نظر مرحوم آخوند اصل حکومت از امور حسبیّه است و باید در عصر غیبت حضرت ولی عصر(عج) مردم دارای نظام حکومتی باشند تا هم امنیتشان حفظ شود و هم شؤون عامه جامعه اسلامی اختلال پیدا نکند. ادامه …
هرچند باید روش اجتهاد در تمامی زمینهها را از مسیر فقه الاحکام و اصول فقه پیمود ولی ادامه این مسیر و عدم عزم جدی برای رشد کردن ابواب فقهی جدید و نوشته شدن اصول تخصصی متناسب با این ابواب میتواند در درازمدت به بدنه علمی حوزه آسیب جدی وارد نماید. ادامه …
وقتی یک ناویژهدان وارد یک ساحتی میشود و نقد میکند، اولاً دست روی نقاطی میگذارد که نقاط کانونی نیستند. ثانیاً گزارشهای ناصحیح میدهد. ثالثاً به لوازم داوری خودش آگاه نیست که این داوری و این سخن چه لوازمی دارد. رابعاً اگر اشکالی هم هست نمیتواند فنی و دقیق بیان بکند. خامساً حتی اصطلاحات را جابهجا به کار میبرد، خلط اصطلاحات میکند. ادامه …
آیتالله قدوسی سپس خطاب به جوانان مسلمان میگوید: «ما تنها تقاضایمان از جوانان روشنفکر مسلمان این است که دربارهٔ امور مذهبی زود قضاوت ننموده و در تمام مباحث مذهبی با دانشمندانی که قادر بر پاسخ ایراد و اشکالات وارده هستند، قبل از قضاوت تماس بگیرند». ادامه …
آیت الله صافی بر این باورند که اسلام حقیقی به دست فقها زنده مانده است، نه فیلسوفان و قائلان به عرفان. ایشان معتقدند در بین تمام دانشمندانی که در رشتههای مختلف علوم عقلی و اسلامی تبحر و شهرت یافتند فقط این صنف بودند که اسلام را حفظ کردند و نقش اصلی تبلیغ دین به آیندگان را ایفا نمودند. ادامه …