مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت
یادداشت وارده؛

بنابر برخی روایات آخرالزمان، زمانی خواهد رسید که در بسیاری از جوامع اسلامی، امر به معروف و نهی از منکر ترک خواهد شد و پس از آن، زمانی خواهد رسید بدتر از زمان قبل که امر کردن و تشویق به ارتکاب منکرات و بدی‌ها و گناهان، و نهی کردن از امور معروف و خوبی‌ها، و مذمت در انجام واجبات رواج پیدا خواهد کرد و پس از آن، زمان بدتری خواهد رسید که منکر تبدیل به معروف شده و معصیت و گناه، نیکو و ارزشمند و زیبا و پسندیده شمرده می‌شود، و معروف، تبدیل به منکر شده مورد مذمت قرار خواهد گرفت. ادامه 

پرونده پژوهش در حوزه/ ۴

طلبه‌ای که ۱۲-۱۰ سال در حوزه درس خوانده، باید پایان‌نامه سطح سه را بنویسد، اما حتی نمی‌داند باید از کجا شروع کند و چه کاری باید انجام دهد. همین مساله باعث شده است عده بسیاری از طلبه‌ها از خیر نوشتن پایان‌نامه بگذرند؛ پایان‌نامه‌هایی که می‌تواند سرمایه علمی مغتنمی بر تولیدات حوزه علمیه باشد. ادامه 

پرونده پژوهش در حوزه/ ۳

تحقیقات کتابخانه‌ای گروه متولی تدوین سند استاندارد تعریف پژوهش، به این جمع‌بندی رسیده بود که پژوهش یعنی «تلاشی روشمند برای پاسخ به مسأله». ولی همین تعریف وقتی به دانشوران و صاحب‌نظران حوزوی عرضه و نظر آن‌ها در این باره گردآوری شد، نهایتا «مسأله» از تعریف استاندارد پژوهش خارج شد و «فرایند تولید دانش» به عنوان تعریف استاندارد پژوهش به تصویب رسید. ادامه 

پرونده پژوهش در حوزه / ۲

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی مهدوی‌راد: لازم است مجلات نقد گسترش پیدا کند و به درستی میراث شکل گرفته و نشر یافته نقد شود. من در جائی نوشتم که کاش خود مؤلفان و پژوهشگران کارهای خود را نقد کنند و در مجلات علمی منتشر کنند. به تعبیر مرحوم باستانی پاریزی همه بنشینیم خود را مشت و مال دهیم. ادامه 

پرونده پژوهش در حوزه/ ۱

اهتمام ایشان به امر پژوهش به گونه‌ای است که عنوان می‌کنند «آن کسانی که در دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقی، مراکز علمی را می‌خواهند از علم و از تحقیق و پژوهش دور کنند، برای دشمن کار می‌کنند، دشمن بیشترین جایزه را حاضر است به این افراد بدهد.» با این دغدغه‌مندی و رویکرد است که آیت‌الله خامنه‌ای به بحث از تحقیق و پژوهش نظر می‌کنند. مسأله پژوهش‌های حوزوی اما یکی از مواردی است که ایشان بر آن انگشت تاکید نهاده‌اند و اسلوبی را نیز عرضه داشته‌اند. ادامه 

به بهانه پایان دوره گفتگوی آکادمیک اسلام و مسیحیت

دوره گفتگوی آکادمیک الهیاتی میان مسیحیت کاتولیک و اسلام شیعی پس از سه سال فعالیت، در تابستان امسال به پایان رسید. به بهانه پایان این پروژه، نگاهی به این رویداد مهم حوزوی دانشگاهی می‌اندازیم. ادامه 

ویژه‌نامه بررسی وضعیت علمی حوزه / ۳

در هر جایی که تنظیماتی جدید وارد حوزه شده، کپی‌برداری از سیستم دانشگاهی است. مثل تشکیل هیئت‌های علمی در مراکز وابسته به حوزه، و رده‌بندی آنها و تدوین پایان‌نامه‌ها به شیوه معمول در دانشگاه‌ها و جهات دیگر. این روند به این معناست که حوزه پس از چند دهه، به یک دانشگاه تبدیل خواهد شد؛ یعنی «لایبقی من الحوزة الا اسمها.» ادامه 

ویژه‌نامه بررسی وضعیت علمی حوزه / ۲

در مسائل مدیریتی و اجرایی حوزه هم باید از کانالیزه کردن و گذاشتن فیلترهای بیش از اندازه و حذف سلیقه‌های مختلف پرهیز کرد. نباید افراد خوش‌فکر حوزه را به صرف اینکه در یک مسئله جزئیه شخصیه خارجیه با ما اختلاف نظر دارند، بایکوت کنیم. این افراد می‌توانند برنامه‌ها و افکار مفیدشان را در اختیار نظام اسلامی، حوزه انقلابی و جهان فعلی بگذارند. ادامه 

نگاهی به تقریر درس حدیث؛

محوریت بحث در این تقریرات چنانکه از عنوان نیز برمی‌آید، بحث پردامنه اختلاف الحدیث، و همچنین تحلیل و بررسی علل و اسباب پیدایش آن است. مساله‌ای که به اذعان ایشان با چنین عنوان و منهجی تاکنون در کتب اصولی مطرح نشده است. از نگاه ایشان، با شناخت اسباب و منشأهای پیدایش اختلاف میان احادیث است که بررسی و حل اختلاف میان احادیث معنی پیدا می‌کند و ازین روست که در این بحث، از مباحث تعادل و تراجیح چشم می‌پوشد و حتی به بحث اخبار علاجیه نیز چندان توجهی نمی‌کند. ادامه 

فقه در حوزه نجف؛

این سطور به مروری سریع بر آثار چهره‌های سرآمد عرصهٔ فقه اکتفا می‌کند. البته به خاطر ضیق مجال، از ذکر نام ده‌ها تن از فقهای بزرگ و تلاش‌هایشان در دو قرن اخیر و خصوصاً در دوران معاصر که دوران اوج شکوفایی نگارش‌های فقهی بوده، چشم پوشیدیم و به مروری تاریخی بر برخی چهره‌های بزرگ تاریخ فقه و نکاتی که در این میان وجود دارد اکتفا کردیم. ادامه