مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت

سید هادی طباطبایی

سید هادی طباطبایی
متولد ۱۳۶۱ | فارغ التحصیل کارشناسی ارشد فلسفه اسلامی(دانشگاه علامه طباطبایی) | نویسنده کتابهای «فقیهان و انقلاب ایران» و «حدیث نواندیشان دینی»
به‌مناسبت سالگرد درگذشت

مخالفت با طریقه‌ی تدریس آیت‌الله شریعتمداری سویه‌های سیاسی داشت. آیت‌الله مؤمن می‌گوید: آقای شریعتمداری به عدم همکاری با مبارزات متهم بود و حضور در درس ایشان چندان لطفی نداشت. آیت‌الله طاهری پس از دوسه روز حضور در محفل درس آیت‌الله شریعتمداری گفته بود: انصافاً ایشان باید نزد امام مکاسب بخواند. اما مرحوم عمید زنجانی می‌گوید: «ذوق فقهی آقای شریعتمداری جالب بود؛ بنده چیزی از ایشان فرا گرفتم که در درس‌های دیگر ندیدم…». ادامه 

به‌مناسبت سالروز ملی‌شدن صنعت نفت

موقعی که غوغای نفت در مملکت درگرفته بود، مرحوم بروجردی نه‌تنها مخالف محمد مصدق نبود، بلکه در مواردی به‌علت ایستادگی وی در مقابل استعمار انگلستان نسبت به او اظهار علاقه و عنایت می‌کرده است/ آیت‌الله موسوی اردبیلی بر این باور است که مشکلات اقتصادی جوامع مسلمان به‌علت وجود نفت در این کشورهاست. به اعتقاد وی تنها زمانی مشکلات اقتصادی ما حل خواهد شد که تولید داخلی به صورتی قوی و فراگیر ایجاد شود و ما از اقتصاد تک‌محصولی نجات یابیم تا بتوانیم بدون فروش نفت، زندگی خود را اداره کنیم. ادامه 

به‌مناسبت درگذشت سید‌حسن ابطحی

او از شاگردان آیت‌الله شریعتمداری بود و چندان به امور سیاسی دلبستگی نداشت. مرحوم واعظ طبسی در زمانه‌ی اوج فعالیت‌های مبارزاتی، ابطحی را تهدید کرده بود که اگر مبارزه نکنی علیه تو کار می‌کنیم. ابطحی اما پاسخ می‌گوید: «من از اول هم کاری به این کارها نداشتم و مانند شماها حرارتی به خرج نداده و حالا هم کاری ندارم… من وظیفه شرعی خودم همین است که نماز بخوانم، منبر بروم و جلسه بحث و انتقاد دینی داشته باشم، چند نفر جوان را هدایت کنم». ادامه 

به‌بهانه سالگرد ارتحال سید احمد خمینی

همسر سید احمد درباره وی می‌گوید: «مردم نسبت به احمد توجه و علاقه زیادی ابراز می‌کردند و جالب آن‌که احمد هرگز از این احساسات پاک و ناب مردم مغرور نمی‌شد و مکرر می‌گفت: علاقه وافر مردم به آقا مایه این احترام‌هاست. ما نباید احساس کنیم خودمان کسی هستیم… او خرید خانه را کمتر انجام می‌داد؛ زیرا هرگاه که برای خرید به فروشگاهی می‌رفت، مشتری‌هایی که او را می‌شناختند او را بر خود مقدم می‌دانستند و صاحب مغازه نیز بدون نوبت کار او را انجام می‌داد. امری که هیچ‌گاه خوشایند او نبود. ادامه 

نگاهی به منش اجتماعی آیت‌الله العظمی وحید خراسانی

آیت‌الله در مواردی که خلاف مشی فقهی و دینی در جامعه عملی صورت می‌پذیرد نیز بارها تذکار داده و از ایجاد رویّه‌ای نامقبول در اجتماع برحذر داشته است. درس خارج آیت‌الله در مسجد اعظم قم محلی برای بروز آرا و بعضاً سخنان وی در مسائل اجتماعی است. اسفند ماه ۸۹ بود که آیت‌الله موضوع زندان از نظر فقه را پیش کشید و از حساسیت آن سخن گفت. ادامه 

به‌مناسبت درگذشت

ایرانی‌ها هنگامی که فاتحان عرب بر آن‌ها تاختند، اسلام را قبول کردند؛ اما یک احساس هویت ملی را حفظ نمودند. ایرانیان ممکن بود که به مقامات بلندی در دولت‌ها دست می‌یافتند، اما نمی‌توانستند حکومت کنند و از این احساس رنج می‌بردند. از اینجاست که آیت‌الله خمینی در زمانه‌ی انقلاب اشاره کرد که ایرانیان در حال حاضر به مرحله‌ای از بلوغ و استقلال رسیده‌اند که دیگر نباید دکترین «تقیه» را ضروری بشمارند؛ زیرا در گذشته از آن سوء استفاده‌ی بسیار کرده‌اند. ادامه 

نقدی بر تقسیم‌بندی آبراهامیان و رسول جعفریان

مرحوم آیت‌الله مرعشی نجفی در اعتراض به حاکمیت پهلوی می‌گوید: «به خدا قسم حاکمیت پهلوی روی مغول را سفید کرد…»؛ اما در آستانه انقلاب از مردم می‌خواهد بهانه به دست حکومت ندهند تا کشتاری صورت نپذیرد؛ وی هم‌چنین یک‌بار در اعتراض به برخی اقدامات تندروانه گفته بود: «از ما می‌خواهند که با خانواده کشته‌ها و مجروحین همدردی کنیم؛ وضعی پیش آمده و خودسرانه کارهایی کرده‌اند؛ به ما مربوط نیست». ادامه 

چهار دوره خبرگان رهبری نشان داده است که هر سال بر میانگین سنی اعضا افزوده می‌شود. برخی تأکید کرده‌اند که این سیر صعودی خبرگان همچنان ‌باید ادامه یابد تا شاهد مجلسی دوباره کهن سال باشیم. باید دید که آیا این توصیه‌ محقق می‌گردد و روند صعودی این مجلس در سن و سال اعضا همچنان ادامه خواهد داشت یا این‌که به دوران نخستینِ خبرگان باز خواهیم گشت. شاید بازگشت به دوران نخستین هم تجربه‌ی جذابی باشد؛ تجربه‌ای که شاید برخی را خوش نیاید، اما می‌تواند برداشت عامه مردم را از این مجلس و حتی مناسبات روحانیت و مردم را دستخوش تحولاتی کند. ادامه 

نگاهی به برخی از مهم‌ترین تلاش‌های فقهی درباره‌ی اقتصاد

آیت‌الله صافی گلپایگانی بر این باور است که بانکداری با مسأله‌ی ربا عجین است و جوامع اسلامی باید از آن دوری کنند. آیت‌الله مکارم شیرازی ضمن نپذیرفتن این رأی، مواردی را بر ضرورت بانک‌ها برمی‌شمرد. آیت‌الله گرامی معتقد است اسلام با مالکیت خصوصی به‌معنای سرمایه‌داریِ وسیعِ روز مخالف است. آیت‌الله موسوی بجنوردی در زمینه‌ی بانکداری بر این باور است که ربا امروز موضوعیتی ندارد؛ چون پول زمانی دارای ارزش ذاتی بود؛ اما امروز چنین ارزشی ندارد. ادامه 

به بهانه فرا رسیدن کریسمس؛

میان فقهای شیعه و نهاد روحانیت مسیحی، دیواری از اختلافات به‌وجود آمده است. دیواری که لزوما با اختلافات دینی ساخته نشده است. مسائل سیاسی و غیردینی نیز در آن دخیل بوده‌اند. اخیرا اما آیت‌الله محمدتقی مدرسی در حاشیه همایش «پایان برده‌داری»، با پاپ فرانسیس دیدار کرده است. شاید این بار زمان پایان این اختلافات نیز فرا رسیده باشد. ادامه