این آفت بیان‌گر آن است که در نظام تربیتی حوزه، اجتهاد در فربگی تاریخی خود، فارغ از «مسأله اجتماعی» موضوعیت یافته و نیازمند قطب علمی و نهادهای متمرکز آموزشی است. البته پیش از انقلاب این تمرکز به بهانه قدرت مرجعیت شیعه تقویت می‌شد؛ اما پس از انقلاب، با وجود حاکمیت فقیه در پایتخت سیاسی، قم به‌عنوان پایتخت دینی، در معنایی سکولارتر و علم‌گرایانه‌تر به بقا و توسعه خود ادامه داد. ←
صاحب‌جواهر مشهور به این بود که در مقام اجتهاد و استنباط از محدوده انصاف خارج نمی‌شد و از تعصبات پیروی نمی‌کرد. توجه زیادی بر تصدیق احکام بر اساس قوت و تعدد روایات داشت و جمع و حمل روایات را مورد توجه قرار می‌داد و حرمت روایات را بسیار مراعات می‌کرد. ←
از نظر او همه‌ی افراد جامعه موظف به مقاومت در برابر ستمکاران هستند و نباید نقش تماشاگر ایفا بنمایند و می‌فرمود برادرت را چه ظالم باشد و چه مظلوم یاری نما! اصحاب گفتند معنی یاری‌کردن به مظلوم را فهمیدیم؛ ولی ظالم را چگونه یاری کنیم؟ فرمود دستش را بگیرید تا نتواند به کسی ستم کند. ←
دغدغه‌ی طلاب مددکار در ارائه‌ی کمک به مددجویان عزیز، گاهی فراتر از وظایفشان و بدون انگیزه‌ی مالی و از روی احساس وظیفه‌ی جهادی و با انگیزه‌ی معنوی و دینی است و به همین جهت است که کار برکت پیدا می‌کند و بزرگان هم، کار را تأیید می‌کنند؛ مثلاً آیت‌الله حسینی بوشهری گفتند اگر نگوییم این طرح بی‌نظیر است، قطعاً کم نظیر است. ←
اولین و بدیهی‌ترین ذهنیتی که از روحانیت در اذهان بسیاری از مردم ـ به‌ويژه جوانان ـ وجود دارد این است که روحانیت عنصری است که با گرفتن پول و بودجه از مردم و حکومت برای خودش درس می‌خواند و در نهایت هم در مقابل خواسته‌های ذاتی و طبیعی مردم می‌ایستد. فارغ از میزان صحت و سقم این ذهنیت، روحانیت باید وجود چنین ذهنیتی را بپذیرد. ←
برخی از روحانیون اما بر آن شده‌اند تا علاوه بر مرام طلبگی به اشتغال دیگری نیز روی بیاورند. از این گونه موارد انگشت‌شمار وجود دارد که علاوه بر مشی طلبگی، به اشتغال دیگری نیز گرایش یافته‌اند. نقل است که مرحوم علامه طباطبایی پس از این‌که در نجف اشرف مشغول به تحصیل بوده، به دلیل عدم دریافت مقرری، به تبریز بازمی‌گردد و مدت ده سال به کشاورزی می‌پردازد. ←
نقش‌آفرینی امام جواد علیه السلام به منزله معیار برای شیعه از یک منظر و جهان اسلام از منظر دیگر، در قالب‌های مختلفی بوده است که مهم‌ترین آن را در مناظره‌های علمی، تربیت شاگردان و بیان روایات می‌توان ذکر کرد. اما مناظره‌های امام که در منابع شیعی ذکر شده، حاکی از دانایی امام در علوم دینی و توانایی ایشان در مواجهه با مسائل روزآمد است. ←
با وجود فناوری‌های جدید ارتباطی و روش‌های متنوع، خطیبان دینی، عمدتاً هنوز از همان روش سنتی تبلیغ یعنی منبر استفاده می‌کنند. نه‌فقط در روش و قالب هنوز شیوه سنتی را به‌کار می‌برند، که نوع نگاهشان به مخاطب و محتوا نیز هنوز رنگ و بوی سنتی دارد. البته معدود روحانیونی هم هستند که تلاش می‌کنند با ابزارهای مدرن مانند وبلاگ‌نویسی کار تبلیغ را انجام بدهند؛ ولی فقط ابزار به‌روز شده؛ نه گفتمان و ادبیات ←
همان‌طور که علامه محمدتقی جعفری(ره) و بعضی از دیگر از افاضل مسلمان تأکید کرده‌اند، لازم است که فقها از مسائل مستحدثه آگاهی لازم را داشته باشند. بسیاری از این مسائل جامعه‌شناختی هستند و لذا تعامل حوزویان با جامعه‌شناسان خبیر و مؤمن برای رسیدن به راه‌حل‌های سازگار با اسلام ضروری است. رابطه بین این دو گروه ممکن و از نظر این‌جانب لازم است. ←
همه حقوق مادی و معنوی این سایت، متعلق به مباحثات است. بازنشر مطالب مباحثات با ذکر منبع، مجاز است.
