الان عقلانیت حوزه، یک عقلانیت انتزاعی است. فقهای ما هم الان می‌گویند که ما هم در اجتماع هستیم، اما وقتی به اجتماع می‌روند، در امتداد عقل پیشینی انتزاعی‌شان وارد می‌شوند. یعنی اینطور نیست که خاستگاه مساله‌هایی که درباره آنها تفقه می‌کنند، به صورت پیشینی اجتماع باشد. یعنی ما از مساله به اجتماع می‌رویم، از اجتماع وارد مسائل نشدیم و نقطه عزیمت یا نقطه رصد مسائل ما خود اجتماع نیست. ⬿

بدونِ تردید انقلاب اسلامی مبتنی بر یک عقلانیتی شکل گرفته است. در برابر سلطه و نفوذ عقلانیت مدرن غربی ما باید به این عقلانیت که برآمده‌ی از هویت اسلامیِ خود ما است، بازگردیم. به نظر می‌رسد که گام دوم انقلاب چیزی جز این بازگشت و نهادینه کردنِ چنین عقلانیتی در نهادها و سازمان‌های علم و اجتماعِ خودمان نیست. ⬿

این فقه شیعی باید به گونه‌ای سامان داده شود که برای اداره جامعه حضور داشته باشد. جامعه که صرفا جامعه شیعی نیست، بلکه جامعه غیرشیعی هم که باشد باید فقه بتواند آن را اداره کند. پس اگر فقه ما بخواهد جامعه غیرشیعی را نیز اداره کند، حتما باید نوآوری داشته باشد. تاکید می‌کنم که نوآوری باید با اصحاب فن باشد تا به سمت و سوی بیراهه و از دین خارج شدن نرود. ⬿