نهاد روحانیت، به‌واسطه نفوذ اقتدار سیاسی، ساختار بورکراتیک پیدا کرده است و نهادهایی حاکمیتی مانند شورای عالی حوزه‌های علمیه، جامعه مدرسین، جامعه روحانیت و دادگاه ویژه روحانیت، آن را اداره و هدایت می‌کنند و بر آن نظارت دارند. اختصاص طبقات حاکمیتی خاصی مثل قضاوت و عضویت در شورای نگهبان، پیوند میان روحانیت و حاکمیت را مضاعف کرده است. …

مقام معظم رهبری مردم انقلابی و حزب‌اللهی را به سربازان آماده‌ی اقدام، تشبیه کرده‌اند که در شرایطی که مسئولان در مقابل ناهنجاری‌ها، مفاسد و انحرافات و کجروی‌های فکری و رفتاری بی‌تفاوت هستند، آن‌ها موظفند با تشخیص وظیفه در چارچوب اصول به صورت خودجوش و داوطلبانه به مسئولیت اصلاحی خود عمل کنند. البته با توجه به سابقه مصادره جناحی بیانات مقام معظم رهبری، حساسیت نخبگان فکری به این موضوع قابل فهم است. …

تاریخ تفکر، ضروری‌ترین چیزی است که به کار یک مرکز علمی مانند قم می‌آید. این که بداند از نظر فکری، چه فراز و فرودهایی داشته است؛ چرا در ادوار مختلف، وضع علمی متفاوت داشته است؛ چرا یک زمان سراغ فلسفه یا کلام رفته و وقتی دیگر اخباری شده است؛ این اتفاقات مسلماً قانون‌مند است. مثلاً فهم این نکته توسط ابن خلدون، که یک دانش چه زمانی شکل می‌گیرد و چه زمانی می‌میرد، برای فکر ما مهم است. …

نتیجه‌ی نگاه عارفانه‌ی مخصوص تجلیات اسمای کلیه الهی (نه عرفان فردی تحت تجلیات اسمای جزئیه الهی) در روابط اجتماعی، پذیرش واقعیت کثرت و اختلاف است؛ یعنی کثرت را تضادی نمی‌بیند؛ بلکه تفاهمی می‌بیند و معتقد است از دل این کثرت می‌توان به توحید رسید. امام با انشعاب مجمع روحانیون موافقت کرد؛ اختلاف را تأیید کرد؛ چون تکثر را می‌خواست نهادینه کند. …